Collecties optimaal toegankelijk en vindbaar maken
Verschillende UKB-werkgroepen zetten zich in om wetenschappelijke informatie optimaal toegankelijk en vindbaar te maken voor onderzoekers, docenten en studenten. Door onze kennis en krachten te bundelen, kunnen we als UKB-bibliotheken efficiënter inkopen, en de collecties beter beheren en ontsluiten. Ook spannen we ons gezamenlijk in om studenten, docenten en onderzoekers te leren hoe je betrouwbare wetenschappelijke informatie van hoge kwaliteit vindt. We delen hiervoor onze didactische en inhoudelijke kennis, én ook onze leermaterialen over informatievaardigheden onderwijs.
Samen bieden de UKB-bibliotheken hun onderzoekers, docenten en studenten toegang tot een grote verscheidenheid aan gedrukte en digitale collecties. Van tijdschriften, boeken en informatiebestanden tot en met kaarten, oude drukken en handschriften. De UKB-collecties zijn beschreven en vindbaar in Worldcat, de database van OCLC waarin collecties van bibliotheken wereldwijd zijn opgenomen. We werken in UKB-verband nauw samen aan het ontsluiten van de UKB-collecties volgens internationale standaarden en regels. Hiervoor gebruiken we de metadata die leveranciers aanleveren. Dit is het werkterrein van de werkgroep Content en Metadatabeheer (CMB). Onder het CMB valt de Expertisegroep Metadata. Deze werkgroep houdt zich bezig met collectieve metadata-issues en nieuwe ontwikkelingen en adviseert het CMB.
Nieuwe aanschafmodellen en publicatievormen
We delen onze kennis over ontwikkelingen op het gebied van collectievorming, zoals nieuwe aanschafmodellen, Open Access-modellen, en nieuwe digitale educatieve leermiddelen en e-books met additionele content. In UKB-verband sluiten we in samenwerking met de VSNU en SURF samen licenties af met (inter)nationale uitgevers. We onderhandelen daarbij gezamenlijk over de kosten en toegang tot digitale informatiebronnen en digitale collecties. In de Read & Publish contracten met uitgevers van tijdschriftpakketten zorgen we er ook voor dat Nederlandse onderzoekers hun publicaties zoveel mogelijk direct open access kunnen publiceren.
Efficiënt bewaren van gedrukte boeken en tijdschriften van ná 1900
Door in UKB-verband samen te werken zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk wetenschappelijke informatie toegankelijk blijft. Het is door ruimtegebrek namelijk niet langer mogelijk, en door digitalisering ook niet meer nodig, om alle gedrukte boeken en tijdschriften van na 1900 bij alle UKB-bibliotheken te bewaren. Daarom heeft UKB beleid opgesteld voor het bewaren van gedrukte boeken en tijdschriften van ná 1900. We bewaren in UKB-verband van elk na 1900 gedrukt wetenschappelijk tijdschrift één zo volledig mogelijke set en van alle monografieën van na 1900 minimaal twee exemplaren. Bewaarbeleid en duurzame toegang tot informatiebronnen zijn speerpunten van de Werkgroep Collectiemanagement.
Blijvende toegang tot digitale content
Daarnaast staat duurzame toegang tot digitale wetenschappelijke content hoog op de agenda. Daarbij gaat het niet alleen om gegarandeerde blijvende toegang tot de via uitgeverslicenties verkregen e-content, maar ook om niet-commercieel uitgegeven digitale informatie, zoals websites, social media, en open online leermiddelen. Hiervoor gaan we een digitaal collectieplan opstellen.
Betere zichtbaarheid erfgoedcollecties
Binnen de UKB werken we ook samen aan betere zichtbaarheid van onze erfgoedcollecties die nationaal en vaak ook internationaal van groot belang zijn. Dat erfgoed omvat onder meer handschriften, gedrukte werken, kaarten, archivalia, beeldmateriaal (schilderijen, tekeningen, prenten, foto’s) en museale objecten. Het is de expertise van de Werkgroep Bijzondere Collecties.
Onderwerpen die op de agenda staan zijn:
- vindbaarheid van gedigitaliseerde erfgoedcollecties;
- het ontwikkelen van standaarden en delen van kennis over ‘digitaal geboren’ erfgoedcollecties.
Informatievaardigheden onderwijs naar een hoger plan tillen
In de Werkgroep Information Literacy werken de bibliotheken van de UKB en de SHB samen aan het verhogen van de kwaliteit van de ondersteuning van hoger onderwijs in informatievaardigheden. Aandachtsgebieden zijn: vakinhoud, didactiek, kennisdeling, en het aanbieden van workshops. De werkgroep houdt zich niet alleen bezig met zoekvaardigheid maar ook met beter toegankelijk en vindbaar maken van onderwijsmaterialen. Onderwijsmaterialen op het gebied van informatievaardigheid zijn al open gedeeld via Edusources, waarbij voor het verbeteren van de vindbaarheid een taxonomie is ontwikkeld. Op dit moment wordt gewerkt aan het delen van digital skills onderwijsmaterialen en een bijbehorende taxonomie. Ten behoeve van een zo breed mogelijk draagvlak nemen ook verschillende andere werkgroepen deel: Digital Scholarship & Skills, Research Data, UKB/SHB B-OOO, HBO-DCC, LCRDM.
Ook de werkgroep licenties en het samenwerkingsverband Bibliotheken Open & Online Onderwijs (B-OOO) werken samen aan de UKB ambitie om de collecties optimaal toegankelijk en vindbaar te maken.