Nieuws

UKB ontwikkelt nieuwe Open Access Monitor gebaseerd op Open Science principes

De Universiteiten van Nederland (UNL) heeft vandaag, 6 november 2026, de uitkomsten van de jaarlijkse Open Access Monitor bekend gemaakt. Naast een nieuwsbericht is ook een rapportage naar het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) gestuurd. Daaruit blijkt dat het open access percentage peer reviewed artikelen van auteurs met een affiliatie aan een Nederlandse universiteit of universitair medisch centrum (UMC) is gestegen van 92% in 2023 naar 95% in 2024. De monitor, uitgevoerd door UKB, is voor het eerst gebaseerd op Open Science principes. De nieuwe monitor is een vervolg op het Project vernieuwing open access monitoring – Rapportage fase 1 – peer-reviewed artikelen.

Voor het vaststellen van de status van de artikelen is allereerst geautomatiseerd een open access categorie (gold / hybrid / green / closed) bepaald aan de hand van Crossref, DOAJ en Unpaywall data. Deze brondata plus de methodiek om de categorie te bepalen is beschikbaar via UKBsis Open Access Monitoring 2024 – Open Source [Datasets]

Vervolgens is door UKB en de instellingen de datakwaliteit beoordeeld met een optie om de categorie handmatig aan te passen mits een hyperlink als bewijs is toegevoegd. Het eindresultaat waar de formele 2024 Open Access score op is gebaseerd is te downloaden via UKBsis Open Access Monitoring 2024 – Processed Results [Dataset]
Deze rapportage toont ook de verschillen tussen de geautomatiseerde categorisering en het formele eindresultaat.

Naast de databronnen zijn gebruikte scripts en business rules te downloaden via UKBsis-2024-OA-Monitor-Project OA Monitor Qlik Scripts

Voor vragen over de opzet van de monitor kan contact opgenomen worden met Arjan Schalken, programmamanager UKB.